مظفر بن فضل العلویمظفر بن فضل العلوی در سال ۵۸۴ ق/ ۱۱۸۸ م در عراق به دنیا آمد. وی متخصص در شعر و ادبیات می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالی«مظفر بن فضل بن جعفر علوی» در سال ۵۸۴ ق/ ۱۱۸۸ م در عراق، در شهر موصل، به دنیا آمد. وی برای تحصیل، به بغداد رفته و مدت زیادی در آن شهر اقامت گزید. در اواخر عمر، به زادگاه خویش بازگشت و در سال ۶۵۶ ق/ ۱۲۵۸ م، دیده از جهان فروبست. از آنجا که در کتب تاریخ و تراجم، گزارش قابل توجه‌ای از زندگی نامه و سیره وی ارائه نشده است، از اوایل دوران حیات و زندگانی علمی او، اطلاع دقیقی در دست نیست. ۲ - اساتید و مشایخاما از خلال مباحث کتاب وی با عنوان «نضرة الاغریض فی نضرة القریض» که پیرامون شعر و فضائل آن نوشته شده است، چنین برمی آید که شیخ ابامحمد بن ابی البرکات و ابن البقال المقری، از اساتید او بوده و مظفر در سال ۶۰۳ ق، از ایشان، روایت کرده است [۱]
نظرة الاغریض، ص۴۵۸.
همچنین می‌توان به این نکته پی برد که پدرش سهم به سزایی در تعلیم و تربیت وی داشته و مظفر از او نیز روایت نقل کرده است. [۲]
نظرة الاغریض، ص۳۴۷.
عموی مادر بزرگ پدری وی، محمد بن محمد بن عبدالله علوی حسینی، که به شیخ الشرف معروف بود، عالم به علم انساب بوده و تصانیف زیادی به وی منسوب شده است. وی حدود صد سال در موصل و بغداد زندگی کرده و عده‌ای احتمال داده‌اند که مظفر، از محضر وی نیز استفاده کرده باشد. [۳]
نهی عارف حسن، مقدمه نظره الاغریض.
۳ - سخن و احترام بزرگان۳.۱ - صفدیالصفدی، در کتاب معروف خود با عنوان «الوافی»، ضمن ارائه شرح حال مختصری از وی و ذکر ابیاتی که منسوب به او می‌باشند، به این نکته اشاره کرده است که او، آشنا به فن شعر نیز بوده است. ۳.۲ - ابن علقمیاز دیگر نکاتی که در زندگی این نویسنده جلب توجه می‌نماید، صله دادن ابن علقمی، وزیر معتصم بالله، آخرین خلیفه عباسی، به وی می‌باشد و از آنجا که ابن علقمی، به علما و ادبا احترام ویژه‌ای قائل بود، مظفر نیز، از مقربین وی به شمار می‌آمد و چنین معروف است که در مجلسی از مجالس ابن علقمی، مظفر را به نوشتن کتابی در بیان حدود و فضلیت شعر تشویق نموده و او نیز امر وی را اجابت کرد و پس از نوشتن کتاب «نضره الاغریض» آن را به وی تقدیم نمود. اثر دیگری که از این نویسنده می‌شناسیم، کتاب «الرساله العلویه» می‌باشد که در سه موضع از کتاب نضره الاغریض [۴]
نضره الاغریض، ص۲۱- ۲۶۸- ۴۴۱.
خود به آن اشاره نموده و متذکر شده است که آن را قبل از نضره الاغریض تالیف نموده است. این کتاب، پیرامون فصاحت بوده و حذو ابن سنان خفاجی از آن تحت عنوان «سر الفصاحه» یاد کرده است.۴ - مذهباز شواهدی برمی آید که وی دارای مذهب تشیع بوده است، که از آن جمله است، روایت کردن او از برخی از علمای شیعی همچون ابن طباطبا در عیار الشعر [۵]
نضره الاغریض، ص۲۳۹-۴۴۹.
و نیز صله گرفتن او از ابن علقمی که برخی معتقد به شیعه بودن وی می‌باشند.۵ - عناوین مرتبطنضرة الاغریض فی نصرة القریض (کتاب) ۶ - پانویس
۷ - منبعنرم افزارتراث۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |